Roderick Göttgens ging bij het Korps Commandotroepen op onderzoek uit hoe je een topteam vormt. Want, aldus Göttgens, als er ergens topteams zijn dan is het daar. Bij de commando’s is excelleren immers de norm – niet de uitzondering. Het boek ‘Teamability’ is het resultaat van zijn zoektocht bij de commando’s. In het boek schetst hij de noodzakelijke ingrediënten voor topteams. Zijn uitgangspunt? Wanneer je deze sleutels toepast in het bedrijfsleven kun je ook daar topteams oftewel high performance teams vormen.
Inderdaad: vormen. Volgens Göttgens komen de resultaten en het presteren vanzelf, als je maar voldoende en de juiste aandacht aan de teamcultuur besteedt. Dat kan met vier pijlers.
#1 Aandacht voor de omgeving
Het team heeft een duidelijk scherp doel voor ogen, met begrip van de context waarin het opereert. Dat laatste is extra belangrijk vanwege de VOCA wereld waarin we vandaag de dag leven: Volatiel (onvoorspelbaar), Onzeker, Complex en Ambigu. Teams moeten begrijpen in welke context ze hun missie dienen te bereiken, organisaties en teams moeten accepteren dat die context snel kan veranderen en niet alles in beton is gegoten. Dat betekent dat je met het team afspreekt wat het te bereiken einddoel is. De weg ernaartoe moet het team zelf kunnen bepalen – met alle flexibiliteit die in de VOCA wereld daarbij nodig is. Dat vraagt van de organisatie ruimte voor het team voor hun eigen invulling. En van het team vraagt dat het dat het niet alleen plannen maakt, maar dat het team zich ook voorbereidt op een verandering in de context en scenario’s uitwerkt voor de verschillende opties.
#2 Bescherming
Een high performance team kan alleen functioneren met een beschermend cordon om zich heen, dat het team faciliteert en ondersteunt. Dat cordon bestaat uit vier onderdelen:
- Leiderschap: de leidinggevende geeft aan wat er moet gebeuren, waarom en wat de gewenste uitkomst van een operatie is. Vervolgens is het aan het team om te bepalen hoe ze dat gaat doen en geeft aan wat ze daarbij nodig hebben. ‘Opdrachtgerichte commandovoering’ noemt Göttgens dat. Deze stijl creëert flexibiliteit en het wendbaarheid.
- Structuur: de rollen en verantwoordelijkheden zijn duidelijk belegd,er is een hiërarchie die passend is bij de aard van de uitdaging van het team.
- Team en persoonlijke ontwikkeling, door een cultuur van leren te stimuleren op zowel het niveau van inhoudelijke vakkennis, als ook op persoonlijke effectiviteit en samenwerking.
- En de juiste middelen om de doelstellingen te kunnen halen.
#3 Vertrouwen
Door de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk te beleggen doe je een beroep op de creativiteit van een team. Dat vraagt vertrouwen, zowel binnen het team als tussen het team en de leidinggevende. Daarvoor zijn eerlijkheid en integriteit nodig.
#4 Bouwen aan mentaliteit.
In alle teams is er een driehoeksverhouding tussen motivatie, wilskracht en discipline. Werk aan die terreinen en je bouwt de mentaliteit van je team.
En de basis onder die pijlers?
Onder die pijlers ligt een bewuste basis: empowerment to the max. Want teamability begint met het individu.
Met de vier pijlers en basis van empowerment kun je gericht werken aan een high performance cultuur. Dat is letterlijk een werkwoord, aldus Göttgens: je bent nooit klaar, je kunt niet stoppen met bouwen aan de cultuur.
Herkenbare elementen
Veel elementen uit het boek van Götggens komen ook langs in andere managementboeken over teamfunctioneren: het belang van een helder en aantrekkelijk doel, de noodzaak van duidelijke kaders en ruimte voor het team om zelf invulling aan de manier waarop te geven. Opvallend veel aandacht geeft Göttgens aan het belang van onderling vertrouwen en de juiste mentaliteit van de teamleden.
Inkijkje bij de commando’s
Göttgens geeft een boeiend inkijkje hoe het Korps Commando’s continu werkt aan de teamcultuur en een rotsvast onderling vertrouwen. Dat moet ook: presteren is daar een kwestie van leven of dood. Tijdens het lezen kwam bij mij de vraag op of het wel gewenst is om in het bedrijfsleven de lat net zo hoog te leggen. Begrijp me niet verkeerd – natuurlijk wil je topteams. Het kan echter zo zijn dat de laatste 20% inzet om er een topteam van te maken niet wordt gerechtvaardigd door het feitelijke verschil in eindresultaat. Commando’s moeten verschillende scenario’s uitgebreid oefenen om verrassingen te voorkomen en te overleven. In het bedrijfsleven kan het zo zijn dat die uitgebreide voorbereiding niet voor ieder offerte-traject of opdrachtuitvoering de moeite waard is. Ook mis ik de groepsdynamiek die in een team aan de orde kan zijn, of de verschillende culturen die je in een team kunt herkennen.
Met zijn boek geeft Göttgens handvatten om teams beter te laten presteren. Het is helder geschreven, aan het eind van elk hoofdstuk geeft Göttgens handige checklists met de kern van het hoofdstuk en vragen voor je eigen team. Göttgens laat zien dat je gericht kunt én moet blijven werken aan teamcultuur.
Wil je meer lezen over teambuilding en resultaat boeken?
- Hoe je groepsdenken voorkomt
- Zes sleutels voor een sterke groep
- Haal meer uit je team
- Of lees dit artikel, ook over leiderschap met een ’defensie-bril‘:
Delegeren werkt beter dan commanderen
Leuk dat je dit blog las. Feel free om het te delen met anderen.
Wil je de meest recente blogs over leiderschap en tips voor teambuilding voortaan direct in je mail ontvangen? Meld je aan voor de nieuwsbrief.